Αυτά που περιμένει η επιστήμη μέσα στο 2011

Το 2010 χαρακτηρίστηκε από πολύ ενδιαφέροντα επιστημονικά επιτεύγματα και το 2011 αναμένεται ακόμη πιο συναρπαστικό.

Μέσα στο 2010, ο επιστημονικός κόσμος βίωσε μεγάλες ανακαλύψεις, όπως μία συνθετική μορφή ζωής, την πρώτη σκόνη αστεροειδούς που κατέφτασε στη Γη και τον «ξένο» (αν και γήινο) οργανισμό που εντόπισε η NASA. Ωστόσο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του BBC News, το 2011 θα είναι ακόμα πιο συναρπαστικό από επιστημονικής πλευράς, καθώς σε Διάστημα, Φυσική και υπολογιστές αναμένονται εντυπωσιακές εξελίξεις.

«Ιδιωτική δύναμη» στο Διάστημα

Το 2011 θα είναι το έτος της τελευταίας εκτόξευσης διαστημικού λεωφορείου για την NASA. Μπορεί να τελειώνει μία εποχή, αλλά μία καινούρια ξεκινά, καθώς ιδιωτικά διαστημόπλοια ξεκινούν τις πτήσεις τους......

Το SpaceShip Two της Virgin Galactic (του Σερ Ρίτσαρντ Μπράνσον) θα εκτοξευτεί στο Διάστημα για πρώτη φορά το 2011. Το σκάφος είναι ικανό να μεταφέρει οκτώ άτομα (δύο πλήρωμα και έξι επιβάτες), πραγματοποιώντας «τουριστικές» πτήσεις πάνω από την ατμόσφαιρα. Επίσης, άλλες εταιρείες στοχεύουν στον ανεφοδιασμό του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού: η SpaceX έχει δοκιμάσει την κάψουλα Dragon, ενώ το 2011 αναμένεται η πρώτη δοκιμαστική πτήση του πυραύλου Taurus II της Orbital Sciences, ο οποίος και θα προωθεί την κάψουλα Cygnus. Η Orbital Sciences επίσης αναπτύσσει και ένα επανδρωμένο «διαστημοπλάνο» στο ? του μεγέθους του διαστημικού λεωφορείου. Μία άλλη εταιρεία που δραστηριοποιείται στην «αρένα» του ανεφοδιασμού του ISS είναι η Sierra Nevada, με το Dream Chaser, που θα μπορεί να μεταφέρει 6-8 άτομα από και προς χαμηλή γήινη τροχιά. Την υποστήριξή του έχει εκφράσει ο Μπράνσον, που αποσκοπεί στην αγορά θέσεων στο Dream Chaser από τη Virgin, ή τη χρήση του WhiteKnightTwo ως «μητρικού» αεροσκάφους του Dream Chaser κατά τις δοκιμές του εντός της ατμόσφαιρας.

CERN: Το κυνήγι του μποζονίου Higgs

Καθώς το 2010 πλησίαζε στο τέλος του, το CERN, που είναι επιφορτισμένο με τη διαχείριση του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC), ανακοίνωσε πως θα ανέβαλε έναν τερματισμό λειτουργίας του LHC που είχε προγραμματιστεί για τα τέλη του 2011. Ο λόγος: η «στροφή» του επιταχυντή προς την αναζήτηση ιχνών του μποζονίου Higgs, του σωματιδίου που ευθύνεται για τις ιδιότητες της μάζας. Προς την ίδια κατεύθυνση κινούνται και ένας άλλος επιταχυντής, ο Tevatron του Fermilab (Μπατάβια, Ιλινόι). Γενικότερα, εκτιμάται πως μέσα στο 2011 ο LHC θα γίνει αρκετά «ευαίσθητος» για να προχωρήσει σε ανεξερεύνητες περιοχές της φυσικής, αναζητώντας αποδείξεις περί της θεωρίας της «υπερσυμμετρίας» (κατά την οποία τα υπάρχοντα πρωταρχικά σωματίδια έχουν «σκιώδεις» και γιγαντιαίους «συνοδούς» ) και περί νέων διαστάσεων. Επίσης, εντός του έτους θα διερευνηθούν αινιγματικά φαινόμενα που παρατηρήθηκαν κατά τη λειτουργία του LHC το 2010- όπως έχει αναφερθεί, σε κάποιες περιπτώσεις φαινόταν σαν τα σωματίδια να «μιλούσαν» μεταξύ τους, αποφασίζοντας προς τα πού θα κατευθυνθούν.

Νέα Γη

To 2010 εντοπίστηκαν πάνω από 100 «υποψήφιοι» εξωπλανήτες (πλανήτες εκτός του ηλιακού μας συστήματος), με αποτέλεσμα ο αριθμός του συνόλου να φτάσει το 500. Οι περισσότεροι εξ αυτών είναι γίγαντες αερίων, αλλά τον τελευταίο καιρό οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να κινούνται περισσότερο στο πλαίσιο του εντοπισμό πλανητών που παραπέμπουν στα γήινα δεδομένα (όσον αφορά το μέγεθος και τη θερμοκρασία). Ο μικρότερος γνωστός εξωπλανήτης είναι ο Corot- 7b, ο οποίος ωστόσο είναι πολύ θερμός- αλλά δεν ισχύει αυτό για τον Gliese 581, που χαρακτηρίστηκε ως «Νέα Γη» και βρίσκεται σε απόσταση 20 ετών φωτός. Οι ερευνητές ελπίζουν πως σύντομα θα αρχίσουμε να ανακαλύπτουμε περισσότερους «γήινου τύπου» εξωπλανήτες, καθώς εντός του 2011 αναμένεται η δημοσίευση των δεδομένων που έχει συλλέξει το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler, που εκτοξεύτηκε to 2009.

Κβαντικός υπολογιστής

Πρόκειται για ένα από τα «Άγια Δισκοπότηρα» της τεχνολογίας υπολογιστών: εάν γίνει εφικτή η λειτουργία τους σε μεγάλο επίπεδο, οι κβαντικοί υπολογιστές θα είναι σε θέση να επιλύουν προβλήματα πολύ πιο γρήγορα από οποιοδήποτε άλλο μηχάνημα βασισμένο σε «παραδοσιακή» ηλεκτρονική τεχνολογία.

Οι ερευνητές του χώρου θέλουν να εκμεταλλευτούν τον τρόπο με τον οποίο υποατομικά σωματίδια συνθέτουν περίπλοκα «ψηφιδωτά», που μπορούν να προβούν σε ασύλληπτα πολύπλοκους υπολογισμούς. Στο επίκεντρο αυτών των προσπαθειών βρίσκεται η αύξηση των «qubits» (μονάδων κβαντικών δεδομένων) που μπορούν να ελεγχθούν. Μέσα στο 2010 επιτεύχθηκε η «σύνθεση» ενός «ψηφιδωτού» τριών qubits, σε μία κατάσταση αντίστοιχη αυτής των συμβατικών ηλεκτρονικών, ενώ ερευνητές κατάφεραν να «συνδέσουν» δέκα φωτόνια. Ακόμη μεγαλύτερη πρόοδος αναμένεται μέσα στο 2011.

Αποστολή: Άρης

Τα οχήματα Spirit και Opportunity της NASA εισέρχονται στον έβδομο χρόνο τους στον Κόκκινο Πλανήτη, και σύντομα θα έχουν τη συντροφιά ενός ακόμη ρομποτικού οχήματος, του Curiosity. Η αποστολή Mars Science Laboratory, που αποσκοπεί στην προσεδάφιση του Curiosity στον Άρη είναι προγραμματισμένη να ξεκινήσει το 2011 (εκτιμάται πως το ρομπότ θα αγγίξει την επιφάνεια του πλανήτη το καλοκαίρι του 2012) και έχει ως στόχο το να εξακριβωθεί αν ο Άρης ήταν, ή είναι ακόμα, ικανός να φιλοξενήσει ζωή.

Για το σκοπό της αποστολής χρησιμοποιείται τεχνολογία αιχμής, και πολλοί ελπίζουν πως το Mars Science Laboratory θα συνεισφέρει σημαντικά στο να βρεθεί η απάντηση στο ερώτημα εάν υπήρξε ή υπάρχει ακόμα ζωή στον Κόκκινο Πλανήτη.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από BBC