Δραχμές ή ευρώ: Έχει διαφορά;

Του Γιώργου Καισάριου

Ας επανέρθουμε και πάλι στο ερώτημα της εποχής. Τούτο δεν είναι άλλο από το αν θα είμαστε καλύτερα σε ένα νομισματικό καθεστώς με δραχμές ή ευρώ.

Προσωπικά μιλώντας, έχω πει πολλές φορές ότι προτιμώ το ευρώ. Ο λόγος είναι απλός. Με το ευρώ έχω μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη και άρα ένα καλύτερο βιωτικό επίπεδο διότι μπορώ και αγοράζω τα αγαθά και υπηρεσίες τέτοιες που δεν θα μπορούσα αν σήμερα ήμασταν με δραχμή.

Το κριτήριο που διαφοροποιεί το βιωτικό επίπεδο ενός Ευρωπαίου από κάποιον σε μια υποανάπτυκτη χώρα είναι η αξία του νομίσματος και πόσα υλικά αγαθά μπορεί να αγοράσει ένα Ευρωπαίος σε σχέση με κάποιον σε μια άλλη χώρα, σε σχέση με τις ανάλογες ώρες εργασίας.

Είτε μας αρέσει είτε όχι, αυτός είναι ο αποκλειστικός παράγοντας που διαφοροποιεί το βιοτικό επίπεδο μεταξύ χωρών.

Αν επανέρθουμε στις δραχμές, είναι δεδομένο ότι θα μειωθεί το βιοτικό μας επίπεδο. Διότι την επόμενη μέρα ακριβώς η δραχμή θα υποτιμηθεί. Πόσο; Δεν ξέρω, αλλά χοντρικά μεταξύ 30-50% (βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον).

Άρα την επομένη στη δραχμή, όλοι μας θα κληθούμε να πληρώσουμε

παραπάνω για υπηρεσίες και προϊόντα σε σχέση με πριν. Και επειδή δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να πληρώσουμε για αυτά πλέον, δεν θα τα αγοράζουμε και θα κάνουμε έκπτωση στην ποιότητα αλλά και στην ποσότητα σε σχέση με αυτό που είχαμε συνηθίσει. Αυτό σημαίνει μείωση του βιοτικού επιπέδου.

Το πρόβλημα όμως είναι ότι δεν είναι ανάγκη να πάμε σε δραχμές για να μειωθεί το βιοτικό μας επίπεδο. Και με ευρώ μια χαρά μπορεί να μειωθεί. Αν εμείς δεν θα μπορέσουμε να παράγουμε προϊόντα και υπηρεσίες που να αντιστοιχούν σε αυτά που καταναλώνουμε, δεν θα έχουμε και το αντίστοιχο εισόδημα προς κατανάλωση.

Άρα το πρόβλημα δεν είναι αν θα έχουμε ευρώ η δραχμές, αλλά του πως θα γίνουμε ανταγωνιστικοί.

Διότι και στις δυο περιπτώσεις είναι δυνατόν να μειωθεί το βιοτικό μας επίπεδο. Δεν είναι ανάγκη να γίνει με μια υποτίμηση, μπορεί να γίνει διότι δεν θα έχουμε το χρήμα στις τσέπες μας να καταναλώσουμε, άσχετα αν το χρήμα αυτό έχει αξία ή όχι.

Στο ερώτημα όμως, του αν θα γίνουμε ανταγωνιστικοί με τις δραχμές, η απάντηση είναι πάλι όχι. Έχω αναλύσει ότι δεν παίζει ουσιαστικό ρόλο το νόμισμα, αλλά το αν είσαι αναγνωστικός ή όχι (που καθορίζεται από άλλους παράγοντες). Όπως έχουμε πει, ούτε επί δραχμής ήμασταν ανταγωνιστικοί και εν πάσει περιπτώσει, αν το νόμισμα ήταν ο καθοριστικός παράγοντας, η Γερμανία σήμερα δεν θα έπρεπε να έχει βιομηχανία.

Ένα άλλο ζήτημα είναι αν είμαστε εθνικά ανεξάρτητοι χωρίς εθνικό νόμισμα. Για μένα, δεν εξαρτάται η εθνική ανεξαρτησία από το νόμισμα που έχεις. Όπως δεν είναι ανάγκη να έχεις δραχμές για να είσαι φτωχός (και με ευρώ μια χαρά φτωχός μπορεί να είσαι), έτσι δεν είναι ανάγκη να έχεις ένα ανεξάρτητο νόμισμα για να νιώθεις εθνικά υπερήφανος.

Για όσους δεν το ξέρουν η Ανδόρα, το Μαυροβούνιο και το Κόσοβο δεν έχουν εθνικό νόμισμα αλλά το ευρώ (από το 2002, ενώ πριν χρησιμοποιούσαν το Γερμανικό Μάρκο, ενώ η Ανδόρα το Γαλλικό φράγκο). Η κεντρική τράπεζα δεν έχει την δυνατότητα να καθορίσει νομισματική πολιτική. Την ποσότητα του νομίσματος σε κυκλοφορία την καθορίζει αποκλειστικά το τραπεζικό σύστημα και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.

Είτε αυτές οι χώρες έχουν ευρώ ή κάτι άλλο, το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων αυτών εξαρτάται αποκλειστικά από την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και όχι από το νόμισμα ή από τη δυνατότητα έκδοση νομίσματος.

Το Μαυροβούνιο μια χαρά ζει με το ευρώ. Αναγκάζεται να γίνει ανταγωνιστικό και να ζει με ένα σκληρό νόμισμα και έχει προσαρμοστεί με το σκληρό αυτό νόμισμα, που το έχει βοηθήσει πάρα πολύ να σταθεροποιηθεί οικονομικά και πολιτικά. Επίσης ένα πλεονέκτημα της χρήσης του ευρώ από τις παραπάνω χώρες είναι ότι εκμηδενίζεται το συναλλαγματικό ρίσκο, κάτι πολύ σημαντικό στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων.

Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στον Παναμά, όπου έχουν το Αμερικανό δολάριο σαν νόμισμα εδώ και 100 χρόνια. Το Hong Kong είναι άλλο ένα παράδειγμα. Το μόνο μέλημα και υποχρέωση που έχει η νομισματική αρχή (δεν ονομάζεται καν κεντρική τράπεζα) είναι να διατηρήσει την ισοτιμία με το Αμερικανικό δολάριο. Ούτε χρήμα μπορεί να τυπώσει και ούτε καθορίζει νομισματική πολιτική (με την έννοια βέβαια που εξασκούν άλλες κεντρικές τράπεζες). Και σε αυτή την περίπτωση, η νομισματική κυκλοφορία καθορίζεται από τις εμπορικές τράπεζες και το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων καθορίζεται από το πόσο ανταγωνιστική είναι η οικονομία και κατά πόσο οι πολίτες μπορούν να παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες σε σχέση με αυτά που δαπανούν.

Αισθάνεται άραγε λιγότερο ανεξάρτητο το Μαυροβούνιο, ο Παναμάς ή το Hong Kong που δεν έχουν δικό τους νόμισμα; Η μήπως υστερούν σε εθνική υπερηφάνεια; Η μήπως το βιοτικό τους επίπεδο έχει επηρεαστεί αρνητικά που δεν έχουν δικό τους νόμισμα;

Όσοι νομίζουν ότι έχοντας τη δραχμή μπορούμε να λύσουμε τα προβλήματα της χώρας, διότι ξαφνικά θα αποκτήσουμε πρόσβαση στο τυπογραφείο, λογαριάζουν χωρίς τον ξενοδόχο (την αγορά συναλλάγματος). Επίσης δεν αντιλαμβάνονται το πως δουλεύει το σύστημα. Παραδέχομαι βέβαια ότι έχοντας ένα ανεξάρτητο νόμισμα έχει τα πλεονεκτήματα του, αλλά μόνο αν έχεις τους νόμους και θεσμούς τέτοιους που πρυτανεύει η αξιοκρατία.

Όσο έχουμε αυτό το σύνταγμα, αυτό το πολιτικό σύστημα, αυτή τη φτωχή σε ποιότητα δημοκρατία και την αναξιοκρατία που μας χαρακτηρίζει, δεν θέλω να ακούσω τίποτα για δραχμές. Αν όλα αυτά αλλάξουν στο μέλλον (και μας συμφέρει), δεν έχω κανένα πρόβλημα να τυπώσουμε δικό μας νόμισμα και να δούμε πάλι τη δραχμή. Μέχρι όμως να γίνει αυτό, ψηφίζω ευρώ.

kafeneio-gr