Η αξία ενός μονόλεπτου

Βρήκα στο δρόμο μου ένα λεπτό. Ερμείον εύρημα κατά τους αρχαίους. Ανήκει σε όποιον το βρει. Σε όποιον σκύψει και το βάλει στην τσέπη του.

Αστραφτερό, ολοκαίνουριο προκαλούσε το βλέμμα στο ρυπαρό πεζοδρόμιο. Στήθηκα στο απέναντι καφέ και παρακολουθούσα. Όλοι περνούσαν βιαστικοί. Κανείς δεν έσκυβε να το μαζέψει.

Ο κόπος του να σκύψεις, η ντροπή του να σε δουν να συλλέγεις, και κυρίως η ανυποληψία του νομίσματος έκανε και τους ελάχιστους, που το παρατηρούσαν να παραιτούνται. Ιδίως τα νέα παιδιά. 

Δεν αγοράζεις τίποτε με ένα μονόλεπτο. Ούτε σε δραχμές αν το υπολογίσεις. Δεν αξίζει ούτε για νόμισμα της βασιλόπιττας. Θα φαινόταν τσιγκούνικο και γρουσουζιά. 

Από δεκάλεπτο και πάνω βάζεις σε μια πίττα που σέβεται τον εαυτό της. Ούτε κάποια τσιγκανόπουλα που πέρασαν. Το έπιασαν και το ξαναπέταξαν στη ντροπή του δρόμου. Μόνο μια ηλικιωμένη. Καλοντυμένη και χαλαρή. Έσκυψε, προσεκτικά το σήκωσε και στοργικά το έχωσε στην τσέπη της. Τη ρώτησα διστακτικά γιατί, κερνώντας τη καφέ.

«Είναι η τύχη μου» μου αποκρίθηκε. «Δεν είναι το ποσόν που μετρά. Είναι η μαγική σημασία του χρήματος. Λίγο ή πολύ βρέθηκε στο δρόμο μου. Είναι όπως με την ιερότητα του ψωμιού. Οι γονείς μου έλεγαν ότι αν βρεις πεταμένο στο δρόμο σου ψωμί, ακόμη και μουχλιασμένο, πρέπει να το μαζέψεις να το βάλεις κάπου ψηλά, να μη πατιέται, να το φάνε τα πουλιά, να μη πάει χαμένο. Το ψωμί και τα χρήματα δεν είναι ποτέ σκουπίδια. Πετάνε τα λεφτά μόνο, όσοι δε δούλεψαν για να τα αποκτήσουν. Όσοι καταλαβαίνουν τι μόχθο και ιδρώτα αντιπροσωπεύει το κάθε μονόλεπτο ποτέ δεν το παραπετούν. Ακόμη και αν εδώ δεν αγοράζεις τίποτε πια με αυτό, υπάρχουν χώρες στον κόσμο, που οικογένειες ζουν με ένα ευρώ μεροκάματο.  Το χρήμα δεν είναι αέρας κοπανιστός, όπως στο Χρηματιστήριο που ανεβοκατεβαίνει λένε με την «ψυχολογία» των αγορών. Το κάθε κέρμα, ακόμη και το πιο παλιό και άχρηστο, μπορεί να διηγηθεί τα μακρόσυρτα παραμύθια της Χαλιμάς, ιστορίες ονείρου και τόλμης, περιπέτειες απληστίας ή ανάγκης. Αντιπροσωπεύει την ανθρώπινη γενναιοδωρία ή τσιγκουνιά. Όχι τόσο το τζόγο. Στα πράσινα τραπέζια παίζουν με μάρκες και στο χρηματιστήριο με αριθμούς. Το κέρμα προσωποποιεί τον καθημερινό μόχθο. Γιαυτό και είναι πολύτιμο. Ακόμη και στην υποδιαίρεση του λεπτού. Είναι σα να πετάμε ένα δευτερόλεπτο της ζωής μας. Και αυτό το δευτερόλεπτο θα μπορούσε να είναι το τελευταίο μας.»

 

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου