Λαθούρια, πολλοί τα έχουν ξεχάσει και ακόμα περισσότεροι δεν τα γνωρίζουν.

Κάποτε το λειβάδι της Αράχωβας ήταν γεμάτο, τώρα πιά μόνο κάποιοι πολύ "παραδοσιακοί" κοπίαζουν γιά να τα καλλιεργήσουν.

"Σαν σ' αρέσει η φάβα σπείρε και κάνα λαθούρι." λέει η λαική παροιμία

Φάβα  δεν είναι ένα συγκεκριμένο όσπριο, για τη λέξη ερίζουν πολλοί, γράφοντας ανακρίβειες για το αν πρόκειται για χυλό από κουκιά  λαθούρια η από άλλα όσπρια.
Φάβα στη λατινική γλώσσα σημαίνει έτνος, λέξη αρχαιοελληνική που σημαίνει χυλός από οποιοδήποτε όσπριο.

φάβα, Ῥωμαίοις τὸ ἔτνος ἐδόκει καλεῖν
 

Λαθούρι (φάβα)«είδος νομευτικόν, ενίοτε καλλιεργούμενον», όπως αναφέρει ο Καββάδας στο εννιάτομο εικονογραφημένο Βοτανικό Φυτολογικό Λεξικό.
Από τους καρπούς αυτού του φυτού παράγεται το λαθούρι.

Είτε από παραδοσιακό ελληνικό σπόρο, είτε παραγόμενο με μαζικές βιομηχανοποιημένες καλλιέργειες, το λαθούρι είναι πλούσιο σε σίδηρο, μαγνήσιο, κάλιο, ποτάσιο, βιταμίνες B, C, E, φολικό οξύ, πρωτεΐνες, έχει χαμηλής περιεκτικότητας λιπαρά, υψηλή περιεκτικότητα φυτοχημικών ουσιών που συμβάλλουν
στην αναπαραγωγική διαδικασία, βοηθούν την ανάπτυξη των παιδιών, ουσίες που είναι κατάλληλες στην πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων, πιθανή πρόληψη κατά του καρκίνου και του διαβήτη

Είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες, που βοηθούν στη μεταφορά του περιεχομένου των εντέρων, συμβάλλει έτσι κατά της δυσκοιλιότητας. Η κατανάλωση του μειώνει τη χοληστερόλη του αίματος, εξασφαλίζοντας προστασία στην καρδιά. Για το λόγο αυτό αντικαθιστώντας με αυτό το όσπριο αλλά και με τα υπόλοιπα όσπρια το κρέας στις διατροφικές μας συνήθειες, χαρίζουμε μεγάλο δώρο στο καρδιαγγειακό μας σύστημα. Αντίθετα το κρέας επειδή είναι πλούσιο σε λιπαρές ουσίες και χοληστερόλη θεωρείται ακατάλληλο και επικίνδυνο αν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες και συχνά.

Το λαθούρι είναι φτωχό σε σάκχαρα και πλούσιο σε σύνθετους υδατάνθρακες, έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, οπότε ενδείκνυται ως κατάλληλη τροφή για τους διαβητικούς κι όσους θέλουν να κάνουν δίαιτα ή απλά να τηρήσουν μια υγιεινή διατροφή.
Η φάβα από λαθούρι προσδίδει περίπου 80kcal ανά 100γρ.

Το λαθούρι αντίθετα από τα υπόλοιπα όσπρια είναι εύπεπτο, για το λόγο αυτό είναι όσπριο που είναι κατάλληλο για τους ηλικιωμένους, στα ιδρύματα όπου φιλοξενούνται ηλικιωμένοι χρησιμοποιείται ως βραδινό σε ελαφριές σουπίτσες-χυλούς.

Όσοι πιστεύετε ότι φουσκώσατε με λαθούρι αναρωτηθείτε μήπως συνοδέψατε το ελαφρύ αυτό όσπριο με πολλά άλλα ορεκτικά ξινά, αλμυρά, κρεμμύδι ωμό ή τηγανιτό και σίγουρα αν την επομένη φορά το καταναλώσετε δίχως συνοδευτικά θα αλλάξετε γνώμη.

 Και τώρα μία συνταγη γιά να φάμε λαθούρια.

2 φλιτζάνια φάβα από λαθούρι

1 φλιτζάνι αμύγδαλα ασπρισμένα

1 μέτριο ξερό κρεμμύδι χαραγμένο σταυρωτά

1,5 κ.γ αλάτι, πιπέρι λευκό

5-6 ποτήρια νερό


Για το πάντρεμα

1/3 ποτηριού ελαιόλαδο

2 μέτρια κρεμμύδια σε φετάκια

1 κ.γ ζάχαρη

Καθαρίζουμε την φάβα από σκουπιδάκια την πλένουμε πολύ καλά και τη μουλιάζουμε σε μπόλικο νερό. (προαιρετικά)
Όταν μουλιάζουμε την φάβα καθαρίζει τέλεια, αποκτά ένα λαμπερό ανοιχτόχρωμο χρώμα, χυλώνει καλύτερα και βγάζει λιγότερο αφρό.
Δίνει πιο ωραίο χρώμα, ιδιαίτερα αν δεν την παντρέψουμε με άλλα υλικά.

Αν δεν έχουμε χρόνο την βάζουμε να βράσει μόνη της με το νερό για 15 λεπτά και την ξαφρίζουμε συχνά. Προσοχή αν η φωτιά είναι δυνατή φουσκώνει θα πρέπει να έχετε το νου σας. Μετά ρίχνουμε μέσα στην κατσαρόλα και το κρεμμύδι και βράζουμε περίπου 30-45 λεπτά ανάλογα με το πόσο βραστερή είναι.
Προτιμήστε να σιγοβράσετε στη χαμηλότερη θερμοκρασία, θα χυλώσει καλύτερα, θέλει περίπου 1,5-2 ώρες.

Στο τελευταίο τέταρτο προσθέτουμε τα αμύγδαλα.

Όταν δούμε ότι μαλάκωσε αρκετά ώστε να λιώνει με το πιρούνι, βγάζουμε το κρεμμύδι και την πολτοποιούμε με τον πολτοποιητή, ή στο μπλέντερ, έτσι αποκτά βελουτέ όψη.
Αφήνουμε να πάρει μια βράση ακόμη, προσθέτοντας και λίγο λάδι, από αυτό που τηγανίσαμε τα κρεμμύδια.
Σε ένα σαγανάκι σοτάρουμε τα κρεμμύδια να ξανθύνουν και προς το τέλος προσθέτουμε τη ζάχαρη να καραμελώσουν και να γλυκάνουν περισσότερο.
Σερβίρουμε τη φάβα σε πιάτα και στο κέντρο βάζουμε τα κρεμμύδια και λίγο από το λαδάκι τους.
Γαρνίρουμε και με φρέσκο κρεμμυδάκι σε ροδέλες, ψιλοκομμένο μαϊντανό, μικρά κρουτόν ή ψωμάκι ψημένο στη σχάρα, και βουτηγμένο σε παρθένο ελαιόλαδο.
Το λεμονάκι απαραίτητο για όσους αγαπούν τις πιο πλούσιες γεύσεις.

Αν δεν νηστεύουμε αντί για νερό, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ζωμό κοτόπουλου και αφού σερβίρουμε, βάζουμε στο κέντρο μια κουταλιά της σούπας στραγγιστό γιαούρτι ή αφήνουμε να πάρει μια βράση με λίγη κρέμα γάλακτος για πιο βελουτέ εμφάνιση.

πηγές gaiasergon.gr, www.ebio.gr, gasteroplix,