Οι Εθνικές επέτειοι στην Αράχωβα «π.Φ.»

  Του Γιάννη Αν. ΛΟΥΚΑ

Στον απόηχο του εορτασμού της 28^ης Οκτωβρίου κάποιες θύμισες  από το χθες ήρθαν στη μνήμη μου και κάποιες σκέψεις για το σήμερα ακολούθησαν αμέσως. Ας τις δούμε με την αντίστροφη φορά του χρόνου.

Ο εορτασμός στις μέρες μας

Αλήθεια πώς γιορτάζουμε στην Αράχωβα μια εθνική επέτειο; Θα απαντούσα ΄΄κανονικά΄΄ και φυσιολογικά, όπως υποθέτω και σε όλα τα μέρη στην Ελλάδα με ανάλογα πληθυσμιακά δεδομένα. Υπάρχει λοιπόν κάτι ιδιαίτερο, άξιο προς αναφορά; Εδώ θα απαντούσα, σαφώς ναι.

Το ιδιαίτερο στοιχείο είναι το μαρμάρινο άγαλμα-προτομή του Γεωργίου Καραϊσκάκη. Παράλληλα επομένως με το άγαλμα των Ηρώων –ή σκέτα το Ηρώων, έχουμε και το άγαλμα του Ήρωος. Κι ενώ το πρώτο είχε το ΄΄προνόμιο΄΄ ιστορικά να μετακινείται από πλατεία σε πλατεία (πρώτα Παπαϊωάννου, μετά Λάκκα, τώρα ΞΕΝΙΑ, αύριο ποιος ξέρει πού, αλλά πάντα προς τα Δυτικά), το δεύτερο - ο ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ - είναι ένα σταθερό σημείο αναφοράς για όλους και κυρίως για τους μαθητές. Μάλιστα ένας μαθητής του Δημοτικού έχει την τιμή κάθε χρόνο δυο φορές, να ανεβαίνει την πέτρινη πυραμίδα, να στεφανώνει τον Ήρωα και να ΄΄στρίβει΄΄ τα μαρμαρένια μουστάκια του. Κίνηση χαριτωμένη, αλλά ισχυρά συμβολική.

Μια άλλη χαριτωμένη και τρυφερή στιγμή αυτής της παρέλασης είναι και η συμμετοχή από τα παιδάκια του Νηπιαγωγείου, που αξιώνονται από τα πρώτα τους σχολικά βήματα να φέρουν την ελληνική σημαία, που την κρατούν φυσικά οριζόντια τέσσερα μικροσκοπικά χεράκια.

Το ότι ο Ήρωας απολαμβάνει τιμές και στις 28 Οκτωβρίου ασφαλώς δεν αποτελεί ιστορικό ανακόλουθο. Για την Αράχωβα ο Γεώργιος Καραϊσκάκης έχει ξεπεράσει τα συγκεκριμένα όρια (ιστορικά και χρονολογικά) της Μάχης της Αράχωβας, έχοντας μετατραπεί σε ένα καθολικό και διαχρονικό σύμβολο κάθε ηρωικής πράξης.

Μεγάλη συμβολή στην αναβάθμιση του εορτασμού και των παρελάσεων έχει η συμμετοχή της Φιλαρμονικής μας με τις σημαίες της, τα όργανα, τις στολές, το βηματισμό. Είναι ένα λαμπρό και αναπόσπαστο μέρος των εορτασμών της σύγχρονης Αράχωβας, που αισίως έχει δημιουργήσει μια παράδοση περίπου τριάντα πέντε χρόνων.

Δε νοείται παρέλαση χωρίς τη Φιλαρμονική. Και εδώ παίρνουμε την ευκαιρία για ένα σύντομο ταξιδάκι στο παρελθόν.

Ο εορτασμός παλιότερα

Άραγε πως ήταν οι παρελάσεις στην Αράχωβα πριν δημιουργηθεί η Φιλαρμονική; Αγαπητοί αναγνώστες, ιδιαίτερα οι νεότεροι, μπορεί να μην υπήρχε Φιλαρμονική, ποτέ όμως οι παρελάσεις δεν ήταν βουβές. Τα ίδια τα Σχολεία αναλάμβαναν αυτόν το ρόλο. Και μιλάμε βέβαια για τα δύο Σχολεία που υπήρχαν τότε : το Δημοτικό και το Γυμνάσιο.

Ιδού το σύστημα μουσικής: το κάθε Σχολείο διέθετε δύο τύμπανα και δύο σάλπιγγες. Με την αρχή λοιπόν της σχολικής χρονιάς επιλέγονταν οι τέσσερις μαθητές : δύο τυμπανιστές και δύο σαλπιγκτές. Ή μάλλον όχι ακριβώς, καθώς οι δύο απ’ τους τέσσερις  (ένας κι ένας) ήταν ΄΄παλιοί΄΄, έχοντας αυτή την αρμοδιότητα και την περσινή χρονιά (ως μαθητές της Πέμπτης). Έτσι είχαν το καθήκον να ΄΄εκπαιδεύσουν΄΄ και τους καινούργιους κι έτσι το πράγμα να πηγαίνει γραμμή, παραδοσιακά και με αλλαγή φρουράς.

Μάλιστα θυμάμαι ότι στο Δημοτικό υπήρχαν δύο τύμπανα, το ΄΄παλιό΄΄ (πιο λεπτό) και το καινούργιο (όνειρο να το κρατήσεις στα χέρια σου). Οι σάλπιγγες έπρεπε να καθαρισθούν και να γυαλισθούν πριν από την επίσημη έξοδό τους. Κατά την παρέλαση έπαιζαν το σκοπό μια φορά (λόγω του επίπονου του φυσίγματος σ’ αυτές τις ηλικίες) και μετά αναλάμβαναν τα τύμπανα. Η θέση των οργάνων αυτών ήταν δίπλα στη Σημαία.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό ήταν ότι τα δύο Σχολεία είχαν διαφορετικό τρόπο εκτέλεσης στα τύμπανα. Το Γυμνάσιο τον κλασσικό, ενώ το Δημοτικό είχε έναν διαφορετικό-πρωτότυπο, που νομίζω ότι ήταν σύνθεση του Δάσκαλου του Λιάκου, που εννοείται είχε την πλήρη αρμοδιότητα γι αυτό το κομμάτι της σχολικής ζωής. ..

Ωραίες και δυνατές αναμνήσεις, ειδικά για τις δύσκολες εποχές που περνάμε και στις οποίες οι εθνικές γιορτές κινδυνεύουν να χάσουν την ταυτότητά τους , με ευθύνη πολλών παραγόντων.

Με περίσκεψη

                                                                                                       ΙΑΛ

ΥΓ :  Όσοι αναρωτηθήκατε για τα αρχικά ΄΄π.Φ.΄΄  στον τίτλο, σας καθησυχάζω ότι δε σημαίνει ΄΄προ Φόρων΄΄, ελπίζοντας ότι τουλάχιστον η συμμετοχή στις εθνικές εορτές θα εξαιρεθεί της φορολογίας από την Τρόϊκα.

Απλά σημαίνει ΄΄προ Φιλαρμονικής΄΄.