Ο μεγάλος μας Ήρωας – οι” μικροί μας ήρωες”

Ο μεγάλος μας Ήρωας – οι” μικροί μας ήρωες”

 
του  Γιάννη  Αν.  ΛΟΥΚΑ

        Η γλώσσα αποτελεί κι αυτή μια κοινωνία. Και η κοινωνία αυτή έχει τα πάντα : τα μέλη της (λέξεις), τις συμφωνίες της (συνώνυμα), τις αντιθέσεις της (αντώνυμα), τις περιπτώσεις της (πτώσεις), τα φύλα της (γένη), το πλήθος της (αριθμοί), τις συνθέσεις της (σύνθετα), τα πάθη της (φωνές), τις κλίσεις της (εγκλίσεις), τους νόμους της (κανόνες), το σύνταγμά της     ( γραμματική), τον καταστατικό της χάρτη (συντακτικό), τις παρανομίες της (εξαιρέσεις), τις ιδιοτροπίες της (ιδιωματισμοί), τη γεωγραφική της εξάπλωση (προφορές) και, μάλλον, και πολλά άλλα. Η δε κάθε λέξη – σαν άλλος δρόμος – έχει τη δική της ιστορία.

     Ήταν, που λέτε, κάποτε, στα αρχαία χρόνια, μια πολύ μικρή λέξη, με μόλις τέσσερα γράμματα. Μικρή μεν, αλλά ισορροπημένη : δυο φωνήεντα, δυο σύμφωνα. Μικρή, αλλά συμμετρική : ένα φωνήεν, ένα σύμφωνο, και πάλι ένα φωνήεν κι άλλο ένα σύμφωνο. Και τα δυο σύμφωνα μακρά – που λέγανε κάποτε οι δάσκαλοι – ίσως για να δηλώνουν τη μακρά ιστορία της : ένα ήτα κι ένα ωμέγα. Κι ανάμεσα στα δυο φωνήεντα ένα σύμφωνο - υγρό το λέγανε κάποτε – το ρω. Απ’αυτό εμπνεύστηκε ο Ελύτης «τα ρω του έρωτα». Και, στο τέλος, τι άλλο…, ένα σίγμα τελικό, ασφαλώς. Το μικρό σταυρόλεξο λύθηκε : Η Ρ Ω Σ. Τέσσερα ακριβώς γράμματα, τίποτε λιγότερο, τίποτε περισσότερο. Κι όσο μικρή είναι η λέξη, τόσο μεγάλη η δύναμή της! Μεγέθη αντιστρόφως ανάλογα, που έλεγαν κάποτε οι δάσκαλοι και που  εξακολουθούν να το λένε, καθώς, ευτυχώς, τα μαθηματικά λειτουργούν με βάση τους κανόνες και τους νόμους τους, κάτι που, δυστυχώς, δε συμβαίνει πλέον με την ελληνική γλώσσα, στην οποία όλα επιτρέπονται και, συνήθως, με υπουργικές και παιδαγωγικές αποφάσεις!

      Μα, πώς να μην είναι δυνατή αυτή η λέξη ; Θυμηθείτε ποιος την αντιπροσωπεύει κι από πότε : ο Θησέας στην Αθήνα, οι Διόσκουροι, Κάστωρ και Πολυδεύκης, στη Σπάρτη, ο Κάδμος στη Θήβα, ο Ιάσων στη Θεσσαλία, ο Αίας στη Σαλαμίνα, ο Μίνως στην Κρήτη, μα και ο Ηρακλής, κορυφαίος και Πανελλήνιος. Κι η αναφορά δεν έχει τελειωμό :  ο Αχιλλέας, ο Αγαμέμνων, ο Οδυσσέας, ο Λεωνίδας και, στο τέλος των αρχαίων χρόνων, ο Μέγας Αλέξανδρος.

     Kατόπιν, στα χρόνια του Βυζαντίου, ή, σωστότερα, στα χρόνια της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο Διγενής Ακρίτας, οι αυτοκράτορες, ο μαρμαρωμένος βασιλιάς.  Πάντα ο θρύλος με την ιστορία έπλεκαν και ύφαιναν ένα υπέροχο υφαντό!

    Μετά φτάσαμε στον αγώνα για τη Λευτεριά. Καινούργιοι ήρωες τώρα. Για την Πατρίδα και τη Θρησκεία. Και να’την πάλι η γεωγραφία! Άλλοι ήρωες στο Μοριά, άλλοι στη Ρούμελη, άλλοι στα Νησιά. Τόσο μακριά, αλλά και τόσο κοντά ο ένας με τον άλλον! Τόσες διαφορές ανάμεσά τους, μα και το κορυφαίο κοινό στοιχείο : το πάθος για τη Λευτεριά!

    Κι εδώ, που λέτε, τελειώνει το ταξίδι μας για σήμερα. Ξεκινάει από το μακρινότατο χθες και φτάνει σ’αυτό που τιμάμε και γιορτάζουμε, την Ελληνική Επανάσταση. Ξεκινάει από τη μυθολογία και τις πόλεις-κράτη και φτάνει μέχρι τις γειτονιές της Ράχωβας. Εκεί που οι πρόκριτοι Ραχωβίτες, και μέσω αυτών όλοι οι κάτοικοι, ανταποκρίνονται στο κάλεσμα του Θανάση Διάκου από το Βασιλομονάστηρο του Οσίου Λουκά, για να συνδράμουν υλικά και ηθικά στην κήρυξη της Επανάστασης στη Ρούμελη.

   Κι ανεβαίνουμε λίγα χρόνια ψηλότερα, στον Αη-Γιώργη, όπου βολοδέρνει νύχτα-μέρα ένας άλλος ήρωας, πιο ανθρώπινος, με τα μεγαλεία του και τις αδυναμίες του, με τη μεγαλοφυΐα του και  τη λιπόσαρκη αντρειοσύνη του. Μόνο που αυτόν τον ήρωα, εμείς οι Ραχωβίτες τον “φυλακίσαμε”! Όχι, όμως, στ΄Αναπλιού το Παλαμήδι, σαν τον Θοδωράκη  τον Κολοκοτρώνη. Το γερο-Καραΐσκο εμείς τον φυλακίσαμε στην ψυχή μας και στη μνήμη μας. Αυθαιρετήσαμε! Τον κάναμε Αραχωβίτη! Ήταν ένα ξάφνιασμα, όταν φτάναμε στην Ιστορία του σχολείου να μαθαίνουμε ότι ο Γεώργιος Καραϊσκάκης ούτε γεννήθηκε εδώ, ούτε έζησε εδώ, ούτε λαβώθηκε εδώ, ούτε ταξίδεψε απ’εδώ. Άρκεσαν αυτές οι μέρες της Μάχης της Αράχωβας, για να τον πολιτογραφήσουν Αραχωβίτη στις συνειδήσεις μας, και –θέλω να πιστεύω- χωρίς διάθεση σωβινισμού, μα μονάχα από θαυμασμό κι ευγνωμοσύνη.

   Και μετά από κάμποσα χρόνια ξανακατεβήκαμε απ’το  Μουστάμπεη  και φτάσαμε στη βάση στο Σφαλάκι, όπου η λατρεία αυτή προς τον ήρωα πήρε σάρκα και οστά κι έγινε μαρμάρινη ολόλευκη προτομή πάνω στην πέτρινη πυραμίδα.

    Κι από τότε ο ήρωας έγινε ο γείτονάς μας, σ’όποια γειτονιά κι αν κατοικεί ο κάθε Αραχωβίτης, ακόμα και στα ψηλώματα της Κονομόβρυσης, ακόμα και στα χαμηλώματα του Αγιάννη, ακόμα και στον μακρινό Κούκουρα. Μα, τι λέω ; Ακόμα και στη χαώδη Αθήνα κι ακόμα παραπέρα, στην Αμερική, στον Καναδά, στην Αυστραλία, στο Παρίσι, στο Λονδίνο… Όπου και να κατοικεί ο Αραχωβίτης, η γειτονιά της ψυχής του είναι γειτονιά του Καραϊσκάκη, ο “Καραϊσκάκης”!

    Κι αυτόν τον γείτονα τον χαιρετάμε στη βόλτα, στο ξεκίνημα για τον ελαιώνα, για το σκι, για τα ξωκλήσια, για το Λιβάδι. Τον χαιρετάμε στις λιτανείες, στο ξόδι για το “πέρα χωριό”, στις εθνικές επετείους. Δυο φορές το χρόνο, όχι μόνο τον χαιρετάμε, μα και τον αγγίζουμε, τον ακουμπάμε, όταν τα δυο παιδικά μαθητικά χεράκια τού στρίβουν τα μαρμάρινα μουστάκια του και τον στεφανώνουν.

          Τόσο ανθρώπινο ήρωα ίσως να μην έχει ξαναβγάλει η οικουμένη!

          Έτσι ζούμε στην Αράχωβα  το δικό μας μεγάλον ήρωα! Με μεγαλείο και ανθρωπιά!

           Στην επισημότητα και στην καθημερινότητα!

Μα παρασυρθήκαμε θαρρώ. Βλέπετε, όμως, ο εμπνευσμένος ηγέτης, ο χαρισματικός ηγήτορας, πάντα θα εμπνέει, πάντα θα ενθουσιάζει!

 Θυμάστε από πού ξεκινήσαμε το ταξίδι μας ; Αφετηρία ο Η Ρ Ω Σ. Ίδια κι απαράλλαχτη η λέξη στους αιώνες της ελληνικής ιστορίας. Ή, μήπως, όχι ακριβώς ; Ο “ήρως” στο διάβα των αιώνων είχε μερικές προσθαφαιρέσεις : κέρδισε ένα άλφα κι έγινε Η Ρ Ω Α Σ. Σαν αντιστάθμισμα έχασε ένα πνεύμα, τη δασεία. Ο  “ήρως” ανήκε στις περίφημες δασυνόμενες λέξεις. Αλλά, βέβαια, αυτά φαντάζουν πολύ μακρινά πλέον και θα μπορούσαμε, σαν μιαν άλλη Χατζιδακική “περιμπανού”, να σιγοτραγουδήσουμε για τη δασεία «και στο μεγάλο κόσμο τον αδιάφορο ποιος τη θυμάται τώρα πια;»

     Αυτά για εντός Ελλάδας, καθώς οι ξένες γλώσσες διατήρησαν τη δασεία ως αρχικό h : hero, heroisme. Αλλά, αυτοί οι Ανθέλληνες πρώην βελανιδοφάγοι κράτησαν και το θηλυκό ως heroine, που παραπέμπει στην ελληνίδα ηρωίδα. Αντιθέτως οι Έλληνες-ανθέλληνες απογύμνωναν συστηματικά και μεθοδικά τη γλώσσα από κάθε ομορφιά, επιτρέποντας σχεδόν τα πάντα.  Έτσι, ο “ήρωας” όχι μόνο είχε αδιάλειπτη ιστορική πορεία και συνέχεια, αλλά κάποια στιγμή έκανε και λαμπρή διεθνή καριέρα και στα δύο γένη και ως “ήρως” και ως “ηρωίς”.

      Πράγματι, από ένα χρονικό σημείο και μετά ο ηρωισμός δεν ήταν μόνο ανδρικό προνόμιο. Οι ηρωίδες της Ελληνικής Επανάστασης ξέφυγαν από την ανωνυμία και στάθηκαν ισάξια απέναντι στους ήρωες. Η Μαντώ Μαυρογένους  και η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα  τα πιο τρανταχτά σύμβολα!

      Κάναμε, έτσι, μια αναφορά και στο αρσενικό και στο θηλυκό γένος του ηρωισμού. Να υπάρχει, άραγε, κάτι ηρωικό και στο ουδέτερο γένος, το ηλικιακά ουδέτερο τουλάχιστον, δηλαδή το παιδικό ; Υπάρχει, άραγε, κάποιος “μικρός ήρως”, σαν την έντυπη έκδοση που γαλούχησε τις μεταπολεμικές παιδικές ηλικίες ; Ένας Γιώργος Θαλάσσης, μια Κατερίνα, ένας Σπίθας ; Μάλλον, όμως, η εποχή μας είναι αντι-ηρωική, γενικώς. Μόνον η Ακαδημία Αθηνών βραβεύει κάθε χρόνο  πράξεις αυτοθυσίας, που περνούν στα “ψιλά” των ειδήσεων.

Ίσως ,σήμερα τον ηρωισμό πρέπει να τον αναζητήσουμε στην καθημερινότητα, στον αγώνα για επιβίωση, στην αντίσταση στην ισοπέδωση, στην άμυνα εναντίον της εξαχρείωσης.

       ‘Οσον  αφορά τον ηρωισμό της παιδικής ηλικίας, εμείς εδώ στην Αράχωβα  έχουμε ένα τρανταχτό παράδειγμα, που ακούει στο όνομα : ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗ. Αυτή η παιδική ακουστική και οπτική ομορφιά και αρμονία, που στολίζει κάθε λιτανεία και εθνική εορτή. Είναι το σύνολο που τιμά περισσότερο απ’όλους  τους εθνικούς μας ήρωες, τον Καραϊσκάκη και τους ανώνυμους της θυσίας. Και πάντοτε σε βάση εθελοντική και, επομένως, “ηρωική”.

       Αν επιπλέον αναλογισθούμε τις δύσκολες συνθήκες και τις αντιξοότητες της όλης προσπάθειας, η προσφορά προς την πόλη παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις!

Η Πρόταση

       Πώς θα τιμήσουμε, λοιπόν, αυτούς που επί δεκαετίες τιμούν τους ήρωές  μας ;

Μα, ασφαλώς, με την παροχή ενός αξιοπρεπούς χώρου, ώστε να γίνονται σε συνθήκες ανθρώπινες και πολιτισμού οι πρόβες της Φιλαρμονικής, η διατήρηση των ευαίσθητων μουσικών  οργάνων και η προστασία της ακοής των παιδιών. Δε θέλω να πω περισσότερα, αλλά οι συνθήκες στις “Καμάρες” είναι επιεικώς… απαράδεκτες!

    Το κληροδότημα Κοκορέλη  ανήκει στη Φιλαρμονική και ηθικά και –ελπίζω- νομικά και –πιστεύω- και αυτοδιοικητικά. Καμιά γραφειοκρατική δικαιολογία, κανένας τυπολατρικός ελιγμός δε χωράει.

Η Φιλαρμονική να αποκτήσει τη μόνιμη στέγη της!

“ Το σπίτι της Φιλαρμονικής ” !!!

Είναι η ελάχιστη ανταπόδοση στους διαχρονικά “μικρούς ήρωες” της Αράχωβας!

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!

                                                      ΙΑΛ