Σε τρεις το Νόμπελ Οικονομίας

Δύο Αμερικανοί και ένας κυπριακής καταγωγής Βρετανός βραβεύθηκαν με το φετινό Νόμπελ Οικονομίας για την πολυετή τους έρευνα τους σε διάφορες λειτουργίες της αγοράς εργασίας.

H πολυετής έρευνα των Peter Diamond (70 ετών, καθηγήτής στο MIT), Dale Mortensen (71 ετών, στο Northwestern University) και του 62χρονου Χριστόφορου Πισσαρίδη από το βρετανικό London School of Economics, δεν αρχίζει και τελειώνει σε ένα αφηρημένο μοντέλο.

Οι εφαρμογές της και οι προεκτάσεις αφορούν τον πραγματικό κόσμο. Για παράδειγμα: Πόσες φορές δεν έχει ανοίξει και ξανανοίξει η συζήτηση γύρω από τα επιδόματα ανεργίας στην Ευρώπη; Για το ύψος που θα πρέπει να έχουν αυτά ώστε να μην αποτελούν αντικίνητρο εργασίας; Η για τη διάρκειά τους, ώστε να μην καταντά η ανεργία προτιμότερη της αναζήτησης εργασίας; Η γερμανική, η σουηδική, η δανέζικη αλλά και άλλες οικονομίες -η δική μας μέχρι πρότινος δεν είχε βεβαίως τέτοιες ανησυχίες διότι είχε ανακαλύψει τη λύση του διορισμού στο δημόσιο- έχουν βασανιστεί επί μακρόν με τέτοια διλήμματα.
Σε κάποια από αυτά, λοιπόν, «απαντά» η έρευνα των τριών οικονομολόγων.
Τα μυστικά της ανεργίας
Η κλασική αντίληψη για τη λειτουργία μιας αγοράς λέει ότι οι τιμές των αγαθών ή των υπηρεσιών τελικά ορίζονται σε ένα τέτοιο επίπεδο που οι πωλούντες βρίσκουν τελικά τους αγοραστές και τούμπαλιν. Ομως πόσο ακριβές είναι αυτό γύρω μας; Τι (και γιατί) συμβαίνει όταν πωλητές και προϊόντα δυσκολεύονται να «εντοπίσουν» τους υποψήφιους αγοραστές και τα πορτοφόλια τους;  Γιατί ένας δυνάμει αγοραστής μπορεί να δαπανήσει τρελό κόπο και χρήμα εωστότου βρει ένα νέο σπίτι, παρότι υπάρχουν πολλά και άμεσα διαθέσιμα;
Ανάλογες ασυμμετρίες παρουσιάζει και η αγορά εργασίας. Από τη μία υπάρχουν εργαζόμενοι με διάφορες δεξιότητες ή αδυναμίες. Και από την άλλη εταιρίες με πολλές και διαφορετικές ανάγκες, τις οποίες προσπαθούν να καλύψουν με τις θέσεις εργασίας που δημιουργούν.
Σε πολλές περιπτώσεις το κόστος που δαπανάται εωσότου ένας αγοραστής να βρει τελικά το προϊόν ή την υπηρεσία που θέλει είναι πολύ μεγάλο. Το ίδιο ισχύει και στην αγορά εργασίας. Μόνο που εδώ το κόστος λέγεται απλά «ανεργία».
Ερευνητική προσπάθεια 40 ετών
Ο Πήτερ Ντάϊαμοντ είχε αναπτύξει ήδη από το 1971 το ευρύτερο θεωρητικό πλαίσιο για την έρευνα του κόστους αυτού. Και όταν, αργότερα, οι Πισσαρίδης και Μόρτενσεν συνεργάστηκαν μαζί του, η θεωρία τους άρχισε πλέον να εστιάζεται στην αγορά εργασίας και στον τρόπο που οι κυβερνητικές πολιτικές μπορούν να την καταστήσουν πιο αποτελεσματική.
Τα μοντέλα των τριών οικονομολόγων εφαρμόζονται στον σχεδιασμό εναλλακτικών πολιτικών για τον καθορισμό του ύψους των επιδομάτων ή για τον προσδιορισμό του πόσο επηρεάζει το κόστος των προσλήψεων ή των απολύσεων τα γενικότερα επίπεδα ανεργίας.
Η ανακοίνωση της Ακαδημίας
Η εργασία των τριών θεωρείται από πολλούς κορυφαίους οικονομολόγους ως ιδιαίτερα επίκαιρη, ιδίως στο οικονομικό κλίμα των τελευταίων ετών και τα υψηλά επίπεδα ανεργίας που μαστίζουν πολλές χώρες, αναφέρουν οι New York Times.
«Γιατί μένουν τόσο πολλοί άνθρωποι άνεργοι ενώ την ίδια στιγμή υπάρχουν πολλές θέσεις εργασίας διαθέσιμες; Το μοντέλο των βραβευθέντων μας βοηθά να καταλάβουμε τον τρόπο που επηρεάζονται από τις οικονομικές πολιτικές και τη νομοθεσία, μεγέθη όπως η ανεργία, οι κενές θέσεις εργασίας και οι μισθοί» σημειώνει η Σουηδική Ακαδημία στο αιτιολογικό βάσει του οποίου προχώρησε στη βράβευση των τριών.
Και συμπληρώνει: «Ενα από τα συμπεράσματα της έρευνάς τους είναι ότι όσο πιο γενναιόδωρα είναι τα επιδόματα ανεργίας τόσο περισσότερο τρέφονται τα ποσοστά ανεργίας και επιμηκύνεται ο χρόνος αναζήτησης και τελικά ανεύρεσης μιας δουλειάς».
Παρομοίως, στις πρώτες του δηλώσεις ο Χριστόφορος Πισσαρίδης ανέφερε ότι το βασικό δίδαγμα που προσφέρει η εργασία τους σε όσους ασκούν οικονομική πολιτική είναι το εξής: «Αυτό που θα έπρεπε πραγματικά να κάνουμε είναι να βρίσκουμε τους τρόπους που ένας άνεργος δεν θα παραμένει για πολύ καιρό στην ανεργία, να μη χάνει την επαφή του με το εργατικό δυναμικό».

Πηγές: New York Times, Bloomberg, Associated Press
http://www.ethnos.gr