Μια πρόσκληση και μια προσφορά

                                            του Γιάννη Αν. ΛΟΥΚΑ

Η πρόσκληση

Σύμφωνα με γραπτή πρόσκληση που είναι αναρτημένη σε διάφορα σημεία της Αράχωβας, ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Αράχωβας διοργανώνει Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση την Κυριακή 19 Δεκεμβρίου και ώρα 7 το απόγευμα στο Αρχονταρίκι, κοντά στη πλατεία Λάκκα.

Στην εκδήλωση θα γίνει ομιλία από τον π. Σπυρίδωνα Βασιλάκο και στη συνέχεια θα παρουσιασθούν επίκαιρα χριστουγεννιάτικα τραγούδια και μουσική από τη Φιλαρμονική και τη Χορωδία του Συλλόγου, υπό τη διεύθυνση των μαέστρων κ. Στ. Χατζή και κας Μ. Καρρά.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας στο Αρχονταρίκι θα λειτουργεί Έκθεση Χειροτεχνημάτων  παιδιών του κέντρου ¨ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ¨ της Μητροπόλεως Θηβών και Λεβαδείας . 

Η προσφορά

Φίλε Τσοπάνο της Αράχωβας,

Καθώς επισκέπτομαι για πρώτη φορά τη στρούγκα σου και μάλιστα απρόσκλητος (παρότι  ενημερώνομαι σχεδόν καθημερινά για τα νέα της), ελπίζω τα … τσοπανόσκυλα να είναι δεμένα.

Όπως λένε στο χωριό μας, δεν  είναι σωστό να πάει κανείς με άδεια χέρια για πρώτη φορά κάπου (ούτε βέβαια σε ένα μαντρί), γι’ αυτό σκέφθηκα ότι δεν θα υπήρχε καλύτερο δώρο-προσφορά για έναν Αραχωβίτη Τσοπάνο (έστω και ηλεκτρονικό-διαδικτυακό) από μερικά τετράστιχα που έχει γράψει ο Δάσκαλος όλων μας Ηλίας Λιάκος για σας και τις ασχολίες σας. Τα βρήκα ψάχνοντας στο βιβλίο του Η ΜΑΝΑ ΜΟΥ Η ΑΡΑΧΩΒΑ. Με παρότρυνε και η πρόσφατη αναφορά σου στα λαθούρια.

Φέρτε λοιπόν στη μνήμη σας την απαγγελία του Δασκάλου και απολαύστε (διαβάζοντας τα δύο τετράστιχα οριζόντια και στη συνέχεια τα επόμενα τετράστιχα) :

Διαγούρτι στην τσαντήλα μου,               Δεν είναι μοναχά αυτά,                             

κατσίκι έχω ψημένο,                                θα σε φιλέψω κι άλλα:

ψωμί σταρένιο και κρασί.                        Θα φας από λαγό τυρί

Θα ρθης; Σε περιμένω.                             κι απ’ άγριο γίδι γάλα.

Πολύ προγκάν τα πρόβατα                       Να έμπω στο κονάκι μου,

πολύ τα’ αρνιά βελάζουν.                         τη γκλίτσα μου να πάρω,

δεν τα κρατάει ο σταλός,                           να βάλω και ψωμόκρασο

οι χλωρασιές τα κράζουν.                          και νάβγω για το σκάρο.

Απαρατάει τα πρόβατα                              Ακουμπησμένος στο τσουγκρί

και όθε φτάσουν πάνε.                               ολημερίς τα ίδια:

Κι αυτός κάνει π’ αρέσει του                     Κεντάει στην αγκούτσια του

κι αυτά καλά περνάνε.                                Χίλιω λογιώ πλουμίδια.

Εσύ με τα τρακόσια σου                             Κράτα το ψιμοτύρι σου,               

κι εγώ με τρεις μανάρες,                             δε θέλω εγώ μανούρι.

εσένα στέρφα εκατό,                                   Διαγούρτι έχω στον έλατο

εμέ κι οι τρεις διπλάρες.                              σε κέθρινο βιδούρι.

Τρίτη κουρεύει ο Κοκκοβός                         Παίρνω το κουροψάλιδο

και μ’ έχει καλεσμένο.                                  στην τρίχα τ’ ακονίζω

Κινάω με το καπότι μου                                το γονατάω κάτω στη γη

ανάριχτα ριγμένο.                                          κι απ’ το γκεσέμι αρχίζω.

Λιγδώνω τα τσαρούχια μου,                          Απόψε πάω στον Άγγελο,

βαίνω στραβά το φέσι,                                   στη στρούγκα του θα μείνω,

αναριχτά την κάπα μου                                   θα στρίψω το μουστάκι μου

και το μπαλντά στη μέση.                               και τσέλιγκας θα γίνω.

Τρεις μέρες ψάχνω για να βρω                        Αρμέω καρδάρα ξέχειλη

τη λάγια προβατίνα.                                          και το σφιχταλατίζω,

Έφρυξε το λαρύγγι μου,                                   το βράζω, τρίβω και ψωμί

με λειάνισε η πείνα.                                          και χοχλαστό τ’ αρχίζω.

Προχτές με κατηγόρησες                                 Αντί να λες από μακρυά

πως σκάρτεψα το πράγμα                                μέχρι τη στρούγκα μ’ έλα

κι έκανες τη βλαχούλα μου                              να δης πώς πήζουν το τυρί

και πλάνταξε στο κλάμα.                                  πώς φκειάνουν φορμαέλλα.

Τα χιόνια λιανοσώνονται,                               Τώρα που η γης βελούδινη

βρούζουν οι νερομάνες                                    κι ο τόπος λελουδιάζει,

κι όλο προγκάν τα πρόβατα                             κινάν’ οι βλάχοι στα βουνά.

στων χειμαδιών τις στάνες.                              Αρχίζει κι απριλιάζει.

Χαρούμενα πούν’ τα βουνά                             Με σουριχτά, με χουγιαχτά

σαν απριλομαγιάζουν…                                   γιομίζει ο αγέρας,

Δώθ’ αλυχτάνε τα σκυλιά,                                με κυπροκουδουνίσματα,

κείθε τ’αρνιά βελάζουν.                                    με λάλημα φλογέρας.

Τώρα πήρε χινόπωρος                                      Γλυκά τα κυπροκούδουνα

και τα βουνά βουρκώνουν.                               χτυπάν θλιμμένα σάμπως

Τα τσελιγκάτα οι μπιστικοί                               θα μείνουν έρμα τα βουνά

αρχίζουν να μαζώνουν.                                     και θα γλεντήσ’ ο κάμπος.

Πάει ο Γρες στα χειμαδιά                                  Θα μείνουν έρμα τα βουνά

και βαριαναστενάζει                                          τα βοσκοτόπια μόνα.

και κάθε λίγο στέκεται                                       Έλα, μη φαρμακώνεσαι,

για να πισωκοιτάζει.                                            άιντε, καλό χειμώνα.

Οι στίχοι αυτοί ελπίζω να είναι ευπρόσδεκτοι όχι μόνο από τον Τσοπάνο, αλλά και από τους υπόλοιπους συμπατριώτες μας και εύχομαι να μας ημερέψουν και να μας ηρεμήσουν λιγάκι, συνδεόντας μας με τις ρίζες μας και τους προγόνους μας.

Στο δε Τσοπάνο εύχομαι να γίνει και Αρχιτσέλιγκας…

Καλές Γιορτές σε όλους!

 ΙΑΛ

 Ενα μεγάλο ευχαριστώ στον Γιάννη Λουκά όχι μονο για την ευγενική του σκέψη αλλα και γιατι μου έστειλε κάτι που μου θυμησε τον πολύ αγαπητό μου αείμνηστο δάσκαλο  Ηλία Λίακο.